Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę

Publikacje

23 cze 2020

Handel i makro

Raporty CASE

Jan Hagemejer

Oskar Chmiel

Pobierz publikację

udostępnij:

Jan Hagemejer

Dyrektor ds. Makroekonomii i Handlu
Dr hab. Jan Hagemejer zajmuje się przede wszystkim zagadnieniami dot. handlu międzynarodowego, jak również szeregiem zagadnień o charakterze makroekonomicznym i strukturalnym. Jest absolwentem studiów ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie również uzyskał doktorat i habilitację, a także studiów magisterskich na Uniwersytecie Purdue w USA.  Zanim dołączył do zespołu CASE, kierował Wydziałem Analiz Strukturalnych w Narodowym Banku Polskim, … <a href="https://case.dev10.pro/pl/publications/wplyw-produkcji-wyrobow-tytoniowych-na-polska-gospodarke/">Continued</a>

Artykuły tego autora:
- Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę. Edycja 2024
  Dokument kontynuuje badania z 2018 i 2020 roku, skupiając się na roli sektora tytoniowego w polskiej gospodarce. W raporcie omówiono m.in. strukturę branży, jej wpływ na rynek pracy, udział w PKB oraz inwestycje, a także wyzwania i przyszłe perspektywy rozwoju. Zawiera także szczegółową analizę rynku wyrobów nowatorskich oraz opodatkowania wyrobów tytoniowych, porównując polski system z innymi krajami UE. Wśród głównych wniosków raportu wyróżniają się: W 2023 roku Polska wyprodukowała 214,8 miliarda papierosów, co stanowi wzrost o 42% w porównaniu do 2013 roku, a cała produkcja wyrobów tytoniowych wzrosła o 70%. Polska jest największym producentem wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej, z 39% udziałem w rynku wspólnotowym. W 2023 roku wartość rynku tradycyjnych wyrobów tytoniowych wyniosła 42,9 miliarda złotych, z czego największy udział miały papierosy (40,2 miliarda zł). Eksport wyrobów tytoniowych stanowi 85% produkcji, a Polska jest głównym dostawcą papierosów do Niemiec, Hiszpanii i Włoch. Przemiany na rynku wyrobów nowatorskich sprawiły, że ich sprzedaż wzrosła ponad ośmiokrotnie w latach 2019–2023, osiągając 11,5% udziału w rynku w 2023 roku. Przemiany w strukturze opodatkowania wyrobów tytoniowych, takie jak planowane podwyżki akcyzy w latach 2025–2027, mogą wpłynąć na popyt i dochody budżetowe. Raport wskazuje również na rosnący wpływ podatków akcyzowych i VAT na budżet państwa oraz pozytywne efekty stabilnej polityki akcyzowej, jak w Niemczech i Rumunii. Jednak zmiany w prawodawstwie unijnym, a także zjawisko szarej strefy, pozostają wyzwaniem. W długoterminowej perspektywie, utrzymanie inwestycji i rozwój innowacji mogą przynieść Polsce dalszy wzrost korzyści ekonomicznych, podczas gdy zwiększone obciążenia podatkowe mogą zahamować rozwój sektora.
- Aspekty handlowe umowy stowarzyszeniowej UE-Mercosur
- Ekonomiczny wpływ rozszerzenia UE na nowe państwa członkowskie: rola instytucji gospodarczych
Artykuły autora
Oskar Chmiel
Dr Oskar Chmiel uzyskał stopień doktora nauk społecznych w zakresie nauk o polityce i administracji na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na politycznych i społecznych aspektach współpracy rozwojowej, międzynarodowych migracji, a także handlu międzynarodowego – w szczególności w odniesieniu do polityk UE, jak również do polskiej pomocy rozwojowej. Przed dołączeniem do CASE Oskar … <a href="https://case.dev10.pro/pl/publications/wplyw-produkcji-wyrobow-tytoniowych-na-polska-gospodarke/">Continued</a>

Artykuły tego autora:
- Strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030 – komentarz ekspercki
  Komentarz ekspertów i ekspertek CASE - Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych do rządowej Strategii migracyjnej Polski na lata 2025-2030
- Migracje Białorusinów do Polski i Unii Europejskiej. Krajobraz po sierpniu 2020 r.
  Dziewiątego sierpnia 2020 r. w Białorusi odbyły się wybory prezydenckie, w których rządzący od 1994 r. Alaksandr Łukaszenka odniósł spektakularne zwycięstwo. Po wyborach rozpoczął swoją szóstą kadencję. Według sporej części białoruskiego społeczeństwa wyniki wyborów zostały sfałszowane. To przekonanie wywołało bezprecedensowe protesty: przez wiele miesięcy tłumy obywateli demonstrowały na ulicach stolicy kraju Mińska oraz innych miast … Continued

Polska jest drugim największym producentem wyrobów tytoniowych w Unii Europejskiej. W 2019 r. w naszym kraju wyprodukowano 213 mld sztuk papierosów, z czego 80 proc. trafiło na eksport. Łączne dochody podatkowe budżetu państwa z tytułu produkcji i sprzedaży wyrobów tytoniowych wyniosły w 2019 r. 28,7 mld zł. – szacuje CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.

Eksperci CASE przewidują, że taki poziom produkcji wyrobów tytoniowych utrzyma się w najbliższych latach, co wynika z wysokich inwestycji branży i ze stabilnego eksportu. Całkowita wartość eksportu wyrobów tytoniowych i nieprzetworzonego tytoniu w 2019 r. wyniosła 15,9 mld zł, co oznacza, że od 2010 r. wzrosła aż o 232 proc. Już teraz na każde 5 papierosów produkowanych w Polsce 4 są eksportowane, głównie do krajów Unii Europejskiej.

Szacowane przez CASE łączne dochody podatkowe budżetu państwa z tytułu produkcji i sprzedaży wyrobów tytoniowych wyniosły w 2019 r. 28,7 mld zł. Największą ich część stanowią dochody z tytułu podatku akcyzowego, które wyniosły w sumie około 21,7 mld zł.

Wyroby tytoniowe sprzedawane są w ok. 100 tys. punktów sprzedaży. Jeśli chodzi o znaczenie branży dla zatrudnienia, to praca około 600 tys. osób jest całkowicie lub częściowo związana z sektorem tytoniowym, co można przeliczyć na 33,3 tys. pełnowymiarowych miejsc pracy.

Przeprowadzone przez CASE symulacje wskazują, że potencjalne zmiany w sektorze tytoniowym mogą mieć wpływ na całość gospodarki Polski. – W szczególności te scenariusze rozwoju sektora, w których zwiększa się popyt na eksport, rosną inwestycje i produktywność, wskazują na wzrost m.in. PKB ogółem oraz wynagrodzeń. Przykładowo – wzrost popytu zagranicznego na polskie wyroby tytoniowe o 10 proc. przynosi przyrost PKB o około 1,2 mld zł. Odwrotny skutek przynoszą scenariusze spadku popytu eksportowego, zaprzestania działalności inwestycyjnej, wzrostu podatku akcyzowego, czy wzrostu kosztów przestrzegania prawa. W tym ostatnim scenariuszu, jeżeli koszty produkcji rosną o 10 proc., to PKB kraju spada o 1,4 mld zł – mówi dr hab. Jan Hagemejer, dyrektor ds. makroekonomii i handlu w CASE i współautor raportu.

Zjawiskiem negatywnie oddziałującym na dochody podatkowe budżetu państwa jest też szara strefa, czyli przemyt wyrobów nielegalnych, ich produkcja i obrót nimi. W 2019 r. stanowiła ona 9,9 proc. wielkości legalnego rynku (3,31 mld zł wartości rynkowej) i odpowiadała za 2,65 mld zł utraconych wpływów budżetowych. – Badania wskazują na stopniowe ograniczanie szarej strefy w obrocie wyrobami tytoniowymi. Na dalsze jej ograniczenie mogą mieć wpływ racjonalność i przewidywalność polityki akcyzowej. Skuteczne w innych krajach, m.in. w Niemczech, w tym zakresie okazały się tzw. akcyzowe mapy drogowe – mówi dr Grzegorz Poniatowski, wiceprezes i dyrektor naukowy ds. polityki fiskalnej w CASE.

Raport CASE pt. „Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę” stanowi kontynuację badania z 2018 r. Jest to kompleksowa analiza sektora w Polsce, obejmująca pełen łańcuch wartości dodanej segmentu. W badaniu przeprowadzono pogłębioną analizę bieżącej sytuacji oraz omówiono najważniejsze kwestie w zakresie szarej strefy oraz wyzwań regulacyjnych – zarówno obecnych, jak i przyszłych.

Powiązane publikacje

Brak wyników

Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę

Jan Hagemejer

Artykuły tego autora:

Oskar Chmiel

Artykuły tego autora:

Powiązane publikacje

Dziękujemy za dołączenie!

Dostarczamy rzetelnej wiedzy. Zapisz się do naszego newslettera.